18 listopada 2015 r. minie dokładnie setna rocznica śmierci dr. Ksawerego Zakrzewskiego ? poznańskiego lekarza, społecznika, zasłużonego działacza Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół?, inicjatora i współtwórcy harcerstwa wielkopolskiego.
100. rocznica śmierci
W sobotę 14 listopada o godz. 11.00 w kościele pw. św. Wojciecha na wzgórzu św. Wojciecha w Poznaniu zostanie odprawiona uroczysta Msza św. za duszę śp. Ksawerego Zakrzewskiego w setną rocznicę śmierci. Mszę św. celebrował będzie ksiądz dr Trojan Piotr Marchwiak – duszpasterz harcerzy ZHR. O godz. 12.00 na pobliskim Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan nastąpi złożenie kwiatów na grobie śp. Ksawerego Zakrzewskiego połączone z okolicznościowymi wspomnieniami i przemówieniami.
dr Ksawery Zakrzewski (1876-1915)
Ksawery Zakrzewski urodził się 15 lutego 1876 r. w majątku Wełna koło wsi Goślinowo (powiat gnieźnieński) w patriotycznej rodzinie szlacheckiej. Ukończył gimnazjum w Gnieźnie oraz studia medyczne w Lipsku i Würzburgu. W 1905 roku zamieszkał na stałe w Poznaniu i otworzył praktykę lekarską. Będąc jeszcze w gimnazjum wstąpił w szeregi konspiracyjnego Towarzystwa Tomasza Zana i jemu prezesował. Z kolei w czasie odbywania praktyki w Berlinie został członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i wkrótce jego wiceprezesem, a następnie prezesem gniazda „Sokoła” Berlin-Śródmieście. Od 1905 r., aż do śmierci w 1915 r., był prezesem TG „Sokół” w Poznaniu, a jednocześnie członkiem, a następnie wiceprezesem Związku Sokołów Polskich w Państwie Niemieckim. Na terenie Poznania i Wielkopolski rozwinął rozległą działalność społeczną i niepodległościową.
W 1912 r. pod zwierzchnictwem wiceprezesa wielkopolskiego ?Sokoła? dr. Ksawerego Zakrzewskiego, zaczęto tworzyć polskie drużyny skautowe, na wzór tych istniejących już w Galicji. Decyzję taką podjęto na posiedzeniu delegatów Związku, którzy 24 marca postanowili utworzyć przy ?Sokole? harcerstwo. Część działaczy ?Sokoła? w Niemczech upatrywała w harcerstwie szansę na przygotowanie młodzieży do walki o wolną Polskę. W ciągu dwóch następnych lat, do wybuchu wojny, udało się utworzyć około 40 drużyn skautowych skupiających około 900 osób.
Zakrzewski zmarł przedwcześnie, 18 listopada 1915 r. W ostatniej drodze na cmentarz parafii Św. Marcina (obecny teren MTP) odprowadzały go tłumy poznaniaków, w tym skauci i sokoli. Przedwczesna śmierć Ksawerego Zakrzewskiego zabrała wielkiego człowieka, prawdziwego przywódcę Polaków w zaborze pruskim, który mógł dokonać także wielkich rzeczy w przyszłym niepodległym państwie polskim. W 1921 r. decyzją Naczelnej Rady Harcerskiej otrzymał pośmiertnie stopień Honorowego Harcerza Rzeczypospolitej.
Początki Wielkopolskiego Skautingu
Związek Sokołów Polskich w Państwie Niemieckim pod koniec sierpnia 1912 r. z inicjatywy prezesa Bernarda Chrzanowskiego przeprowadził w Poznaniu informacyjny kurs skautowy, który poprowadzili Jerzy Grodyński i Tadeusz Strumiłło. Lekcje odbywały się w siedzibie Związku, w sali Banku Ziemskiego, a ćwiczenia w terenie i podczas wycieczek, z których ostatnia, kończąca kurs, odbyła się w Babkach pod Poznaniem z nocnym obozem i ogniskiem harcerskim. Dla czuwania nad powstającym harcerstwem utworzono Poznańską Komendę Dzielnicową pod przewodnictwem wiceprezesa ?Sokoła? w Niemczech druha dr. Ksawerego Zakrzewskiego, którego wspierali Tadeusz Powidzki oraz Wiktor Maćkowiak. Wybijającą się postacią w tworzącym się harcerstwie poznańskim był Cezary Jindra, członek gniazda poznańskiego, który w 1912 r. założył pierwszy w Poznaniu zastęp skautowy. Zastępy skautowe zaczęli także organizować dwaj młodzi i energiczni Sokoli ? Antoni Jahns i Antoni Wysocki. Zaznaczyć należy, że udział druhów z gniazda poznańskiego w tworzeniu pierwszych struktur skautowych był bardzo duży.
Renowacja nagrobka
Z okazji przypadającej rocznicy zrodziła się inicjatywa renowacji niszczejącego nagrobka śp. Ksawerego Zakrzewskiego. Nagrobek wymaga pilnych prac konserwatorskich. W związku z powyższym zbierane są fundusze na jego odnowienie. Osoby pragnące wesprzeć tę cenną inicjatywę proszone są o dokonywanie wpłat bezpośrednio na konto organizacji, która co roku kwestuje na rzecz renowacji nagrobków na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu: Koło Przewodników PTTK im. Marcelego Mottego przy Oddziale Poznańskim Plac Kolegiacki 16, 61-841 Poznań PKO BP I/O Poznań, nr: 54 1020 4027 0000 1102 0373 0611 z dopiskiem: ?Na renowację nagrobka Ksawerego Zakrzewskiego?. Wpłat na konto prosimy dokonywać najlepiej do dnia 3 listopada br. Pozwoliłoby to na wcześniejsze rozpatrzenie wniosku i ewentualne podjęcie prac konserwatorskich już w przyszłym roku. Bylibyśmy głęboko wdzięczni za każde wsparcie finansowe! – apeluje Jan Gaspars, organizator uroczystości.
Nagrobek dr. Ksawerego Zakrzewskiego ufundowany przez „Sokoła”
Chęć wzięcia udziału w uroczystościach należy przesłać drogą mailową na adres: jangaspars@gmail.com
Źródło: http://www.historia.nowemiasto.zhp.wlkp.pl