Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Krakowie zostało założone w 1885 r. i odegrało wybitną rolę w rozwoju ruchu sokolego. Krakowski ?Sokół? jest jednocześnie jedną z najstarszych organizacji patriotycznych i sportowych w Polsce. Od miesięcy trwają przygotowania obchodów 130-lecia działalności, które odbędą się 10 października 2015 r. Patronat nad uroczystościami objęli m.in. Prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski, Kardynał Stanisław Dziwisz oraz Rektor AGH Tadeusz Słomka.
Zlot Grunwaldzki z okazji 500. rocznicy zwycięstwa. Po lewej widoczne planty krakowskie, Kraków 1910 r.
130. rocznica powstania
?Sokół? krakowski zdecydowanie wyróżniał się swoją działalnością na tle innych stowarzyszeń. Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół? w Krakowie powstało w 1885 r. pod wpływem ?Sokoła? lwowskiego i czeskiego. Podczas zebrania założycielskiego, które odbyło się 17 maja 1885 do Towarzystwa przystąpiło aż 250 osób, w tym dr Henryk Jordan oraz wielu innych, wybitnych przedstawicieli miasta.
Początkowo ?Sokół? krakowski miał trudności, jak wiele innych gniazd, ze znalezieniem miejsca do ćwiczeń, dlatego przez pierwsze kilka miesięcy ćwiczenia odbywały się w bezpłatnie udostępnionym ogrodzie. Wkrótce ?Sokół? krakowski uruchomił, podobnie jak we Lwowie, kursy dla uczniów szkół ludowych. Gniazdo szybko się rozwijało. Już w 1886 r. przy Towarzystwie powstał chór prowadzony przez Walentego Deca, a w 1887 r. sekcja szermierki. W 1892 r. powstał oddział wioślarski, który zbudował własną przystań na Wiśle, a ulubionym zajęciem wioślarzy było pływanie do Bielan i do Tyńca. W roku następnym powstał oddział konny kierowany przez Ferdynanda Walza, który korzystał z ujeżdżalni koło klasztoru Kapucynów. Sokoli konni pochodzący z tego oddziału współtworzyli szwadrony w II Brygadzie Legionów, utworzyli także typowo sokoli szwadron Dunin-Wąsowicza, który swoją sławę zawdzięcza słynnej szarży pod Rokitną. W 1895 r. powstała sekcja kolarstwa. Udało się także zażegnać problemy lokalowe, dzięki bezpłatnie przekazanej przez radę miasta działce przy dzisiejszej ulicy Piłsudskiego. Prace budowlane przebiegały bardzo sprawnie, dzięki czemu budynek został uroczyście oddany do użytku już 18 listopada 1889 r.
Obecnie w Krakowie działają 2 gniazda „Sokoła”. Jedno z siedzibą w budynku sokolni przy ulicy Piłsudskiego, drugie przy Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie.
Budynek „Sokoła” krakowskiego
Obchody
Krakowski ?Sokół? jest organizacją, która w znacznym stopniu pomogła Polakom w walce o niepodległość. Z „Sokoła” wyłoniło się Harcerstwo Polskie. Dzisiaj jednym z zadań organizacji jest kształtowanie charakteru młodych ludzi. Dzielnica Małopolska Związku Towarzystw Gimnastycznych ?Sokół? w Polsce kontynuuje tradycje wyrażone hasłami: ?Bóg, Honor, Ojczyzna? i ?w zdrowym ciele, zdrowy duch?, poprzez prowadzenie działalności wychowawczej i kulturalno-oświatowej, oraz intensywnie rozwija aktywność fizyczną studentów prowadząc zajęcia i obozy sportowe.
Dzielnica Małopolska Związku Towarzystw Gimnastycznych ?Sokół? w Polsce zaprasza na obchody 130-lecia istnienia Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół? w Krakowie, które odbędą się 10 października 2015.
W programie:
9:00 I Bieg Sokoła – otwarcie Biegu przez Pana Prezydenta Miasta prof. Jacka Majchrowskiego.Bieg przełajowy na Krakowskich Błoniach na dystansie ok 4 km.
11:00 Msza Święta – Uroczysta Msza Święta w Kościele p.w. Świętego Szczepana w Krakowie (ul. Henryka Sienkiewicza 19)
11:50 Główna uroczystość – Przejazd do budynku B-8 Akademii Górniczo-Hutniczej.
Rozpoczęcie uroczystości
Przywitanie gości przez Prezesa Dzielnicy Małopolskiej Związku Towarzystw Gimnastycznych Sokół w Polsce – dh Marcina Jasińskiego
Wykład prof. dr hab. Stanisława Zaborniaka pt. Prekursorskie działania TG „Sokół” w rozwoju kultury fizycznej na ziemiach polskich w latach 1867-1914
Wystąpienie Prezesa Związku Towarzystw Gimnastycznych Sokół w Polsce dh Antoniego Beliny-Brzozowskiego
Wręczenie odznaczeń
Wręczenie nagród z biegu
Występ zespołu pieśni i tańca
Podziękowania i zamknięcie obchodów
Poczęstunek
Patronat honorowy
Obchody odbędą się pod patronatem honorowym Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego, Rektora AGH Tadeusza Słomki, Wojewody Małopolskiego Jerzego Millera, Marszałka Województwa Małopolskiego Marka Sowy, Kardynała Stanisława Dziwisza oraz Komitetu Honorowego w składzie:
- Anna Siwik
- Prorektor ds. Studenckich AGH w krakowie
- Jerzy Lis
- Dziekan WIMiC AGH
- Antoni Cieśla
- Dziekan WEAIiB AGH
- Antoni Kalukiewicz
- Dziekan WIMiR AGH
- Antoni Tajduś
- AGH w Krakowie
- Antoni Belina-Brzozowski
- Prezez ZTG Sokół w Polsce
- Andrzej Bogucki
- Centrum Informacji Naukowej Sokolstwa Polskiego
- Stanisław Marduła
- Prezez TG Sokół w Zokomanem
- Maria Sapor
- Przewodniczący NSZZ „Solidarność” AGH
- Tadeusz Lachowicz
- AGH w Krakowie
- Zbigniew Lipiński
- „Myśl Polska”
- Leszek Garstka
- Probosz Parafii p.w. Św. Szczepana w Krakowie
- Andrzej Waksmański
- Ksiądz w Parafii p.w. Św. Sczepana w Krakowie
- Grzegorz Przebinda
- Rektor PWSZ w Krośnie
- Marcin Biborski
- Uniwersytet Jagieloński
- Maciej Woźniak
- AZS AGH w Krakowie
Źródło: www.130latsokola.pl/zdjęcie sokolni krakowskiej: inlovewithcracow.blogspot.com