Specjalnie dla naszego portalu, o historii Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na Litwie, pisze druhna Elwina Obłoczyńska – prezeska gniazda TG „Sokół” w Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego (Litwa – Soleczniki)
Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół? zostało założone 7 lutego 1867 roku przez polskich patriotów we Lwowie na wzór ?Sokoła? czeskiego, powstałego w 1862 roku. Pierwsze oficjalne zebranie wileńskiego Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół? odbyło się w grudniu 1905 r. w tzw. Szkole Rozwoju Fizycznego Hermanowicza. Celem jego było krzepienie tężyzny fizycznej oraz wychowanie patriotyczne polskiej młodzieży. Później wielu członków ?Sokoła? brało udział w walkach o niepodległość Polski.
Wileński ruch sokoli liczył 170 członków. Pomimo przeszkód, ze strony administracji carskiej, ich liczba stale rosła. W roku 1910 ”Sokół? w Wilnie liczył 200, a w 1912 roku ? 300 członków ćwiczących. W 1924 r. „Sokół” Wileński liczył 411 członków, w tym 331 druhów i 80 druhen. Siedziba TG ?Sokół? w Wilnie mieściła się przy ul. Wileńskiej 10. Trzypiętrowy budynek z salą gimnastyczną był dzierżawiony. Obiekt ten istnieje do dziś.
W latach 1939-1989 działalność Sokoła? była zabroniona. W 1989 r. w Polsce zaczęły się ponownie odradzać gniazda sokole, a rok później został zarejestrowany Związek Towarzystw Gimnastycznych Sokół? w Polsce.
Z upoważnienia ZTG ?Sokół? w Polsce, w styczniu 1991 r. powstał Komitet Założycielski TG ?Sokół? w Wilnie w składzie: dh Michał Sienkiewicz ? przewodniczący, dh Andrzej Bogucki, dh Jan Balcewicz, dh Mikołaj Kozłowski, dh Wioletta Narywska. 3 maja 1991 roku Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół? na Wileńszczyźnie Ejszyszki – Litwa zostało zarejestrowane przy Klubie Sportowym Polaków na Litwie ?Polonia?, gdyż władze nie wyraziły zgody na odrębne zarejestrowanie ?Sokoła? jako organizacji samodzielnej, statutowej z osobowością prawną.
W 1991 r. z okazji 200. rocznicy Konstytucji 3 maja odbyła się uroczysta akademia, na której wybrano zarząd TG ?Sokół? na Wileńszczyźnie na czele z prezesem Michałem Sienkiewiczem. W skład zarządu weszli: Stanisław Mikonis – I wiceprezes, Czesław Antul – II wiceprezes, Halina Bartoszewicz ? sekretarz, członkowie: Zygmunt Śliżewski, Tadeusz Śliżewski, Henryk Matul, Henryk Baranowicz, Ludwik Adamowicz, Ludwik Młyński, Rozalia Juchniewicz, Wioletta Narewska. W skład komisji rewizyjnej weszli: Stanisław Bienkiewicz ? prezes, Henryk Maluczko i Piotr Więckiewicz ? członkowie.
24 czerwca 1994 r. na VI zlocie Polaków na Litwie odbyło się poświęcenie sztandaru TG Sokół? na Wileńszczyźnie Ejszyszki – Litwa. Fundatorem i wykonawczynią sztandaru była siostra zakonna Maria Zacharzewska. W jego tworzeniu pomogli Andrzej Bogucki (Bydgoszcz), Jadwiga Wituska (Gdańsk), Zenobia Zaborowska, Gertruda i Jerzy Ziejowie (Białystok), Rozalia Juchniewicz (Ejszyszki). Poświęcenia sztandaru dokonał ks. Wojciech Górlicki z parafii Ejszyszki.
Wreszcie 22 listopada 1995 r. TG Sokół? na Wileńszczyźnie zostało oficjalnie zarejestrowane.
Elwina Obłoczyńska
TG „Sokół” w Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego