Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” należy do tych organizacji, które w czasie II wojny światowej poniosły największe straty. Ofiarą prześladowań padali przede wszystkim członkowie organów kierowniczych wszystkich struktur organizacji. Dziś mamy unikalną okazję, aby upamiętnić tych, którzy poświęcili swoje życie dla idei „Sokoła”. Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945” daje nam możliwość złożenia dokumentacji dotyczącej tych tragicznych wydarzeń, co jest nie tylko aktem pamięci, ale także edukacji i zachowania historii dla przyszłych pokoleń.
Wasze wspomnienia, dokumenty, i relacje są kluczowe. Każdy z nas może przyczynić się do pełniejszego obrazu tamtych czasów. Dołączcie do nas w tym ważnym przedsięwzięciu, aby razem mogliśmy oddać hołd naszym poprzednikom i zapewnić, że ich poświęcenie nie pójdzie w zapomnienie. Działajmy wspólnie, aby historia „Sokoła” była znana i szanowana, a pamięć o naszych bohaterach trwała wiecznie.
Podstawowym celem programu jest ustalenie imiennej listy obywateli II RP, którzy zostali poddani wszelkiego rodzaju represjom ze strony okupanta niemieckiego w latach 1939-1945. Mimo upływu ponad siedemdziesięciu lat od czasu zakończenia drugiej wojny światowej rozmiar niemieckich represji i bilans nieodwracalnych strat osobowych wśród obywateli polskich nie został dokładnie opisany i ustalony. Do dziś nie znamy faktycznej liczby ofiar działań wojennych i okupacji, nie znamy ich nazwisk. Polskie ofiary nadal pozostają anonimowe. Dotychczasowe szacunki strat koncentrowały się na ilości ofiar, identyfikowano wyłącznie ich skalę i wielkość.
Program „Straty osobowe” przywraca nazwiska wszystkim możliwym dziś do zidentyfikowania ofiarom i osobom represjonowanym, które we wrześniu 1939 roku były obywatelami II RP (wszystkich narodowości). W wielu przypadkach, nie jest już niestety możliwe ustalenie nazwisk i część ofiar pozostanie anonimowa. Zebrane w ramach programu dane pozwolą jednakże na pokazanie topografii zbrodni wobec wszystkich obywateli państwa polskiego w granicach z września 1939 roku i będą świadectwem skali terroru, który był większy niż na innych terenach okupowanych.
W trakcie ostatniej wojny Polska poniosła relatywnie największe straty i szkody demograficzne spośród wszystkich państw walczących i okupowanych. Trzecia Rzesza prowadziła wobec wszystkich obywateli Drugiej Rzeczpospolitej, politykę eksterminacji do ludobójstwa włącznie, politykę wynaradawiania, wyniszczenia biologicznego i kulturowego, masowych wysiedleń, wreszcie politykę deportacji na roboty przymusowe i przymusowego wcielania do swych armii.
Nie ma chyba w Polsce miejscowości, której mieszkańcy nie byli w trakcie wojny poddani represjom. Świadczą o tym tysiące grobów, pomników, miejsc pamięci i tablic pamiątkowych. Nie ma rodziny, która nie straciła kogoś bliskiego, nie była poddana wysiedleniu, zmuszona do pracy przymusowej, bądź podlegała innego rodzaju represjom. Wiele rodzin do dziś nie zna wojennych losów swoich najbliższych, po których wszelki ślad zaginął.
Ogólnodostępna baza danych o ofiarach i osobach represjonowanych, otwiera możliwości odnalezienia po wielu latach informacji o zaginionych w czasie wojny, poznania prawdy o ich ostatnich chwilach, dotarcia do dokumentów, które wcześniej dostępne były tylko dla wąskiego grona zainteresowanych historyków.
Dzięki zebraniu informacji w jednym miejscu w formie bazy danych (kartoteki osobowej) – możliwe będzie zweryfikowanie dotychczasowej wiedzy o stratach, która do tej pory w większości opiera się na danych szacunkowych oraz przedstawienie całości strat w rozbiciu na ich poszczególne przyczyny. Do bazy wprowadzane są informacje o ofiarach (osobach, które poniosły śmierć w wyniku bezpośrednich działań wojennych lub represji) oraz o osobach represjonowanych (więzionych, wywiezionych na roboty, wysiedlonych, zmuszonych do ukrywania się, dzieciach pozbawionych opieki).
Więcej o programie na stronie straty.pl