Towarzystwo Gimnastycznego ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera uczestniczyło w dniach 28 lutego ? 03 marca 2016 r. w uroczystościach Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Trzeba dodać, że ogromna część członków Sokolstwa Polskiego służyła w szeregach antykomunistycznych struktur podziemia niepodległościowego lat 1944-1956. Walcząc między innymi o możliwość legalnej działalności w powojennej Polsce.
Pierwszy bydgoski „Wyklęty”
Tegoroczne święto jest w sposób szczególny dedykowane Pierwszemu Bydgoskiemu Żołnierzowi Wyklętemu Leszkowi Białemu, ps. ,,Jakub?. Został zamordowany najprawdopodobniej 3 marca 1945 r. w budynku UB przy ulicy ks. Markwarta. Dzisiaj naprzeciw byłego budynku UB znajduje się skwer jego imienia i poświęcony pamiątkowy kamień z tablicami w formie pomnika.
– Potworne śledztwo. Człowiek zakatowany. Osoba ta została skazana na zapomnienie przez dziesięciolecia ? wyjaśniał dr Szymaniak z IPN jeden z głównych organizatorów uroczystości.
W uroczystościach brały udział delegacje, osoby zasłużone dla życia publicznego, przedstawiciele Kościoła katolickiego, rodziny „Żołnierzy Niezłomnych”, kombatanci i weterani, Wojsko Polskie, Policja, Straż Miejska, politycy, posłowie, wojewoda kujawsko?pomorski, zastępca marszałka województwa kujawsko pomorskiego, samorządowcy, radni wojewódzcy, miejscy, gminni, IPN, NSZZ ?Solidarność?, Idee Solidarności, Stowarzyszenie Osób Represjonowanych w PRL ?Przymierze?, grupy rekonstrukcyjne żołnierzy wyklętych i innych formacji Wojska Polskiego, nauczyciele i młodzież szkolna, harcerze, kibice ?Zawiszy?, ONR Bydgoszcz, ludzie kultury, mediów i nauki, kujawsko?pomorscy sokoli oraz liczne poczty sztandarowe.
Dęby pamięci Żołnierzy Wyklętych
Na zaproszenie Józefa Żernickiego – Przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego Uczczenia Żołnierzy Wyklętych z Gminy Białe Błota i Wójta Gminy Białe Błota Macieja Kulpy, delegacja sokołów brała udział 28 lutego 2016 r. w Białych Błotach k/Bydgoszczy w uroczystych obchodach święta państwowego ? Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Już od rana odbywała się patriotyczna uroczystość sadzenia 20 dębów przy Alei Żołnierzy Wyklętych w Trzcińcu, do sadzenia których zostały zaproszone osoby publiczne i delegacje różnych organizacji.
Jeden z 20 dębów, dąb nr 6 poświęcony pamięci Jana Szulca żołnierza NSZ, posadzili Adam Ryfa i Andrzej Bogucki. Następnie w Kościele p.w. Chrystusa Dobrego Pasterza, odbyła się uroczysta Msza Święta. Potem pod pomnikiem ?Żołnierzom Wyklętym Powstańcom Antykomunistycznym Gminy Białe Błota?, na placu przed Gimnazjum im. Mariana Rejewskiego, odbył się uroczysty Apel Poległych i Pamięci wraz z oficjalnym odsłonięciem rozbudowanego pomnika oraz udziałem kompanii honorowej i orkiestry Wojska Polskiego.
Patriotyczne mowy
Patriotyczne mowy wygłosili politycy, organizatorzy i przedstawiciele organizacji patriotycznych, m. in. Wojewoda Mikołaj Bogdanowicz , Wójt Gminy Maciej Kulpa, główny organizator Józef Żernicki, przedstawiciel MON odczytał list od wiceministra Bartosza Kownackiego. Jan Raczycki działacz opozycji antykomunistycznej w swoim przemówieniu zaznaczył, że pamięć o Niezłomnych Żołnierzach Wyklętych, jest możliwa dzięki Ruchowi ?Solidarności?, który jest kontynuatorem walki o niepodległość Polski.
W auli gimnazjum odbyła się część artystyczna, w tym występy chóru, projekcja filmu ?Historia Roja? oraz okolicznościowa wystawa. Uczestnicy uroczystości mogli także wziąć udział w biegu na 10 km ?Tropem Wilczym – III Ogólnopolski Bieg Niezłomnych?, w którym wystartowało 330 biegaczy. Przed startem zawodnicy symbolicznie pokonali 1963 metry, nawiązując tym samym do daty śmierci ostatniego z ?Żołnierzy Wyklętych? – Józefa Franczaka ps. ?Lalek?.
Wieczór Pamięci Niezłomnych
TG ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera w dniu 29 lutego 2016 r. w dworku ?Bogucice? na Tatrzańskim zorganizowało wieczór pamięci o Niezłomnych Żołnierzach Wyklętych. Prezes Andrzej Bogucki przedstawił historię Ryngrafu, zerwanego z munduru por. Franciszka Majewskiego ps. ?Słony? (na podstawie artykułu: Andrzej Brzozowski, Jacek Pawłowicz, pamięć.pl 2(147)2016, s. 30-33). Replika tego ryngrafu ? miniatura została dołączona do niniejszego numeru ?Pamięć.pl?. Jak pisze i zachęca redakcja: ?Nośmy ją dumnie jako pamiątkę bohaterstwa ?Słonego?. Roman Krężel przedstawił działalność sokoła z Jabłonowa Pomorskiego szeregowego Stanisława Krawczyka na podstawie ?Opowiadania szeregowego Mieczysława Salwina PS. ?Krawczyk?: Pomorze południowo ? wschodnie pod okupacja niemiecką, [w:] Mieczysław Chojnacki, Losy oddziału specjalnego ogniomistrza ?Wyboja? (Józef Walenty Marcinkowski ? dowódca), Sierpc 2014, s. 120-142. Wieczorem zapalono też znicze na grobach Sokołów Niezłomnych Żołnierzy Wyklętych na cmentarzu przy ul. Artyleryjskiej Czesławowi Boguckiemu ? żołnierzowi ZWZ ? AK i na cmentarzu Św. Trójcy na Jarach Janowi Boguckiemu ? żołnierzowi ZWZ ? AK i NZW.
1 marca
Główne wojewódzkie obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierz Wyklętych odbyły się 1 marca 2016 r. w Bydgoszczy, na które sokołów zaprosił Mikołaj Bogdanowicz Wojewoda Kujawsko ? Pomorski. Obchody, w których uczestniczyła delegacja sokolstwa kujawsko ? pomorskiego, rozpoczęły się Mszą Św. w kościele pw. Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła, przy ul. Jaskółczej 39. Patriotyczne kazanie, poświęcone Żołnierzom Wyklętym, wygłosił ks. mjr. Tomasz Krawczyk, który powiedział:
?Nade wszystko czynili to z powodu nadziei, bo przecież ku wolności wyswobodzi nas Chrystus. Nie chcieli Polski spod znaku sierpa i młota, opanowany przez system polityczny łączący fałszywe ideały sprawiedliwości, równości i braterstwa, czy wolności. Chcieli Polski, tej którą znali, która ich kształtowała, której drogą szły pokolenia Polaków. Chcieli Polski spod znaku orła w koronie i Maryi Bogurodzicy, dziewicy. Przecież wielu ,,leśnych żołnierzy? Niezłomnych, przytwierdzało do swoich mundurów, ryngrafy z jej wizerunkiem?.
Po Mszy Św. delegacje różnych organizacji z pocztami sztandarowymi przemaszerowały na cmentarz komunalny przy ul. Kcyńskiej, gdzie odbył się uroczysty Apel Poległych z udziałem kompani honorowej i orkiestry Wojska Polskiego. Okolicznościowe patriotyczne przemówienie wygłosił m.in. Mikołaj Bogdanowicz Wojewoda Kujawsko?Pomorski
? ?Stoimy przed ścianą pamięci na cmentarzu komunalnym przy ulicy Kcyńskiej, zwanym już przez wielu ,,Bydgoską Łączką?. Nekropolia ta była miejscem potajemnych pochówków żołnierzy podziemia antykomunistycznego, pomordowanych w ubeckich kazamatach. Dziś jest symbolem kaźni polskich bohaterów i odrodzenia ich pamięci. Jestem przekonany, że ofiara tysięcy wyklętych nie poszła na marne? – zaznaczył wojewoda.
Warto zaznaczyć, że od 2012 r. na ścianie pamięci znajduje się 47 tabliczek z nazwiskami żołnierzy podziemia antykomunistycznego. Dalsze uroczystości odbyły się przed Urzędem Wojewódzkim, gdzie otwarto wystawę ?Milcząc, wołają?, przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej Komisję Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu. Na jednej z tablic napisano: ?Nie jesteśmy żadną bandą. My jesteśmy z miast i wiosek polskich?. Złożone też zostały kwiaty pod tablicą poświęconą poległym członkom Okręgowej Delegatury Rządu RP na Pomorzu ODR ?Zatoka?. Następnie w sali konferencyjnej Kujawsko?Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy odbyła się okolicznościowa patriotyczna uroczystość upamiętniająca Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, po której odbyło się spotkanie weteranów i kombatantów oraz organizacji niepodległościowych i społecznych z przedstawicielami władz państwowych i samorządowych.
Tego samego dnia wieczorem w Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych w kościele garnizonowym została odprawiona Msza Św., przed którą dr Marek Szymaniak z IPN wygłosił prelekcję ?Żołnierze Naszej Wolności?. Pod szyldem wielkiego baneru poświęconego Pierwszemu Bydgoskiemu Żołnierzowi Wyklętemu Leszkowi Białemu, kibice ?Zawiszy? i Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy, Młodzież Wszechpolska, Narodowa Bydgoszcz i ONR Bydgoszcz zorganizowali sprzed kościoła garnizonowego patriotyczny Marsz ku czci „Żołnierzy Wyklętych”, który zakończył się manifestacją pod krzyżem przy więzieniu przy Wałach Jagiellońskich, gdzie po II wojnie światowej komuniści mordowali polskich bohaterów. W manifestacji uczestniczyli Posłowie PiS i liczni sportowcy i kibice Zawiszy, organizacje niepodległościowe, w tym sokoli. Zostały złożone kwiaty, zapalono znicze oraz zostały wygłoszone krótkie przemówienia.
Dwa dni później, 3 marca 2016 r. w sali sesyjnej Ratusza odbyły się dalsze uroczystości dedykowane Leszkowi Białemu, zorganizowane przez IPN i Klub Historyczny im. gen. Stefana Roweckiego ,,Grota? w Bydgoszczy. Dr Krzysztof Osiński z bydgoskiej delegatury IPN przedstawił wspaniały i doskonale przygotowany wykład ?Ppor. Leszek Biały ? Pierwszy bydgoski ?Żołnierz Wyklęty?, w którym omówił sylwetkę Leszka Białego. Na wykład przybyli licznie bydgoszczanie oraz dwóch przedstawicieli rodziny Leszka Białego. W dyskusji na temat postaci Leszka Białego wzięli też udział sokoli Andrzej Bogucki i Jarosław Wenderlich. Tego dnia został ustawiony również drewniany krzyż brzozowy przy pomniku na grobie Leszka Białego, który znajduje się na cmentarzu przy al. Stefana Kardynała Wyszyńskiego. Przy grobie odbyła się uroczystość upamiętniająca jego śmierć w ubeckiej katowni. Okolicznościowe przemówienie wygłosił radny wojewódzki Michał Krzemkowski, który zainicjował pamięć o Leszku Białym.
Cześć i chwała Bohaterom!
Czołem Sokołom Niezłomnym Żołnierzom Wyklętym!
Andrzej Bogucki