Z inicjatywy Zbigniewa Dworka Prezesa Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Batalionów Budowlanych i Miejskiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Bydgoszczy 29 grudnia 2015 r. odbyła się uroczystość upamiętnienia mjr. Jana Gawrońskiego – powstańca wielkopolskiego, późniejszego twórcy i dowódcy Bydgoskiego Batalionu Obrony Narodowej.
Moment odsłonięcia tablicy (foto. Bogusław Białas)
Odsłonięcie tablicy
Na domu, w którym mieszkał przed drugą wojną światową, przy ul. Zamoyskiego 4 w Bydgoszczy, została odsłonięta i poświęcona tablica pamiątkowa. W uroczystościach uczestniczyli weterani, Wojsko Polskie, Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego, rekonstruktorzy powstania wielkopolskiego, różne delegacje patriotyczne, m. in. delegacja Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera.
Tablicę pamiątkową odsłonili: Helena Piotrowiak córka mjr. Jana Gawrońskiego, Mirosław Kozłowicz zastępca prezydenta Bydgoszczy i pułkownik Wojska Polskiego. Tablicę poświęcił ks. prał. Władysław Mielcarek. Całość uroczystości prowadził Wojciech Sobolewski. Po uroczystościach w Sali Łochowskiego odbyło się posiedzenie Miejskiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Bydgoszczy, w którym uczestniczył Mirosław Kozłowicz zastępca prezydenta Bydgoszczy. W tym Komitecie aktywnie działa czterech członków Honorowych Dzielnicy Kujawsko ? Pomorskiej ZTG ?Sokół? w Polsce.
Warta honorowa przed tablicą mjr. Gawrońskiego (foto. Bogusław Białas)
Mjr Jan Gawroński (1894-1950)
Urodził się w Konarzewie k/ Poznania, zm. w Bydgoszczy, pochowany na cmentarzu Najświętszego Serca Pana Jezusa, przy ul. Ludwikowo 2 w Bydgoszczy. Podczas pierwszej wojny walczył jako żołnierz armii niemieckiej na froncie zachodnim. W 1918 r. włączył się do powstania wielkopolskiego w Poznaniu do 2. Kompanii Służby Straży i Bezpieczeństwa. Jego dowódcą był Edward Krause. Walczył w Poznaniu, pod Zawichostem i Zbąszyniem. Walczył w szeregach 61. Pułku w wojnie polsko?bolszewickiej. Od 1921 r. mieszkał w Bydgoszczy, gdzie służył na różnych szczeblach Wojska Polskiego. Utworzył i był dowódcą Bydgoskiego Batalionu Obrony Narodowej, którym dowodził w 1939 r. w walkach nad Bzurą. 50-ciu żołnierzy tego batalionu, jako jeńców, zamordowali Niemcy w odwecie za 3 września 1939 r. w Bydgoszczy. Zostali pochowani w Kozłowie Biskupim k/ Sochaczewa. Dostał się do niewoli, przebywał w oflagu. Po wojnie wcielony do WP, w 1946 r. awansowany na stopień podpułkownika. W tym samym roku odszedł do rezerwy.
Zob. bliżej. Wojciech Zawadzki, Gawroński Jan (1894-1950), [w:] Powstańcy Wielkopolscy ? Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, t. III, s. 66-68.
(alb)