6 marca 2016 r. w Społecznym Muzeum Ziemi Sokołowskiej odbył się wernisaż nowej wystawy zatytułowanej ?Ramię krzep, Ojczyźnie służ ? sokołowskie gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w latach 1894-1939?. Wystawa przybliża dzieje sokołowskiego gniazda ?Sokoła?, pierwszej na ziemiach polskich organizacji zajmującej się krzewieniem gimnastyki, kultury fizycznej i sportu.
Organizacja ta miała również charakter społeczny i wychowawczy. Z jej członków rekrutowali się także żołnierze Legionów Polskich. Od 1894 roku gniazdo ?Sokoła? funkcjonowało w Sokołowie i z przerwami prowadziło swą działalność do momentu wybuch II wojny światowej.
Wystawa „Ramię krzep, Ojczyźnie służ – sokołowskie gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w latach 1894 – 1939″
Pomysł organizacji wystawy zrodził się w 2013 roku i docelowo miała ona zostać zaprezentowana w roku 2014, kiedy to przypadała 120. rocznica zawiązania sokołowskiego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół?. Do pomysłu powrócono w 2015 roku, kiedy to po kilkuletniej przerwie swą działalność w nowej siedzibie wznowiło Społeczne Muzeum Ziemi Sokołowskiej. Uroczystość otwarcia wystawy ?Ramię krzep, Ojczyźnie służ? połączona została z walnym zebraniem sprawozdawczo-wyborczym Towarzystwa Miłośników Ziemi Sokołowskiej oraz promocją kolejnego tomu ?Rocznika Sokołowskiego?. W wydarzeniu tym wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych na czele z burmistrzem Andrzejem Ożogiem oraz przewodniczącym Rady Miejskiej Andrzejem Pasierbem. W spotkaniu uczestniczyli ponadto radni Bogdan Sidor i Marek Burszta. Wśród gości, którzy odpowiedzieli na zaproszenie organizatorów byli również: prof. dr hab. Kazimierz Ożóg, Bogusław Kida ? zastępca prezesa Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie, Antoni Kula ? dyrektor Zespołu Szkół im. T. Kościuszki w Sokołowie, Stanisław Kula ? radny Rady Powiatu oraz Roman Kochański ? dyrektor krytej pływalni w Sokołowie. Ponadto w wernisażu uczestniczyli liczni członkowie Towarzystwa Miłośników Ziemi Sokołowskiej, mieszkańcy Sokołowa i okolicznych miejscowości, miłośnicy i pasjonaci historii ?małej Ojczyzny?.
Zwiedzający wystawę, 6 marca 2016
Pierwsza na ziemiach polskich organizacja sokołów powstała w 1867 roku we Lwowie. W późniejszym okresie nastąpił szybki wzrost liczebności gniazd sokolich w Galicji, a także na terenach zaboru pruskiego i rosyjskiego. Sokołowskie gniazdo ?Sokoła? zawiązane zostało jesienią 1894 roku. Pierwszy okres jego funkcjonowania przerwany został przez wielki pożar miasta w 1904 roku. Obchodzone w 1909 roku w całej Galicji, także i w Sokołowie, uroczystości ku czci Juliusza Słowackiego stały się bodźcem do reaktywacji towarzystwa. W roku później, podczas obchodów rocznicy zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem, sokołowskie gniazdo dysponowało już oddziałem górującym liczebnie nad innymi, przybyłymi na tą uroczystość, grupami sokołów z sąsiednich miasteczek. Kolejne zawieszenie działalności ?Sokoła? nastąpiło podczas lat wielkiej wojny, kiedy to członkowie ?Sokoła? i Związku Strzeleckiego licznie zasilali Legiony Polskie. W latach międzywojennych działalność sokołowskiego gniazda została wznowiona. W okresie tym u wylotu dzisiejszej ul. Podstawskiego utworzono boisko i plac do ćwiczeń. Oprócz ćwiczeń gimnastycznych popularnością cieszyła się oczywiście piłka nożna, a w drugiej połowie lat 30-tych również siatkówka. W ramach towarzystwa zawiązano także sekcję lekkiej atletyki. ?Sokół? prowadził również kręgielnię oraz posiadał scenografię sceniczną wykorzystywaną okazjonalnie podczas spektakli teatralnych. Działalność ?Sokoła? zakończył wybuch II wojny światowej. Po jej zakończeniu członkowie przedwojennego ?Sokoła? próbowali kolejny raz wskrzesić działalność sokołowskiego gniazda, jednak na skutek zaprowadzenie w kraju nowego systemu, odcinającego się od tradycji II RP, jego działalność w Sokołowie i całej Polsce była niemożliwa. Po zmianach ustrojowych zapoczątkowanych w roku 1989 organizacje sokole zaczęły się odradzać. Do jej tradycji nawiązują także liczne kluby sportowe, także w Sokołowie, gdzie w 1998 roku zmieniono nazwę Klubu Sportowego ?Sokołowianka? na Klub Sportowy TG ?Sokół?.
Na wystawie zobaczyć można nieliczne zachowane pamiątki związane z przedwojennym ?Sokołem? w Sokołowie. Wśród prezentowanych eksponatów dominują archiwalia i zdjęcia dokumentujące działalność ?Sokoła? w latach 1894-1939. Do najcenniejszych, pokazanych na wystawie, zabytków zaliczyć trzeba pamiątki związane z uczestnictwem członków organizacji w walkach podczas I wojny światowej, zwłaszcza sokołowską Tarczę Legionów z 1916 roku. Na potrzeby wystawy przygotowano także kilka wielkoformatowych wydruków, na których znajdują się kalendaria, biogramy zasłużonych działaczy, wspomnienia, cytaty, reprodukcje starych dokumentów i zdjęć.
Wystawa przygotowana została ze zbiorów własnych Towarzystwa Miłośników Ziemi Sokołowskiej oraz zbiorów osób prywatnych. Prezentowana na wystawie Tarcza Legionów oraz rękopis Andrzeja Dańczaka ?Szkic do dziejów Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Sokołowie w latach 1894-1939? użyczone zostały przez Klub Sportowy TG ?Sokół? w Sokołowie.
W dniu wernisażu wystawy ?Ramię krzep, Ojczyźnie służ? Społeczne Muzeum Ziemi Sokołowskiej udostępnione zostało dla zwiedzających w godzinach 16-19. Z możliwości zapoznania się wystawą skorzystało tego dnia około 75 osób. W najbliższych tygodniach zaplanowane zostaną także niedzielne dyżury w muzeum, mające na celu umożliwienie zapoznania się z wystawą wszystkich chętnych, indywidualnych zwiedzających.
Źródło/zdj.: www.ziemiasokolowska.pl