Z okazji 100-lecia Niepodległości Polski Sokoli na Pomorzu i Kujawach zostali odznaczeni Jubileuszowym Medalem Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano-Pomeraniensis.
Druh Andrzej Bogucki w towarzystwie Marszałka woj. Kujawsko-Pomorskiego
Jubileuszowe medale
W związku z trwającymi obchodami 38. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych, w dniu 28 sierpnia 2018 r. w Toruniu przed gmachem Kujawsko – Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego została zorganizowana uroczystość wręczenia marszałkowskich, jubileuszowych medali Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano-Pomeraniensis. W uznaniu zasług na rzecz budowania polskiej niepodległości, suwerenności i demokracji, wyróżniono 59 organizacji jubileuszowym medalem Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano-Pomeraniensis, wśród nich odznaczenia otrzymała Dzielnica Pomorska Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce.
Uroczystości rozpoczęto pieśnią bardów polskich i występem Orkiestry Wojska Polskiego z Bydgoszczy. Z udziałem grupy rekonstrukcyjnej odbyła się inscenizacja wizyty w regionie marszałka Józefa Piłsudskiego, premiera Wincentego Witosa i generała Józefa Hallera. Wojsko Polskie wciągnęło na maszt chorągiew państwową, odśpiewano hymn państwowy, goście wysłuchali fragmentu homilii Jana Pawła II Wielkiego wygłoszonej w 1979 r. na warszawskim Placu Zwycięstwa.
Marszałek Piotr Całbecki w swoim wystąpieniu m. in. powiedział: „Szanowni Państwo, wolności wciąż musimy się uczyć na nowo! Patron naszego województwa święty Jan Paweł II w 1991 roku z okazji 200. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja mówił: „Dzisiaj nie stoimy – dzięki Bogu – przed pytaniem, jak wolność odzyskać. Dzisiaj stoimy przed wyzwaniem jak wolność utrzymać i jak ją mądrze umacniać. Bo wolności nie można tylko posiadać, nie można jej zużywać. Trzeba ją stale zdobywać i tworzyć”. (…) Reprezentujecie Państwo organizacje i instytucje skupiające tych, którzy nigdy nie stracili wiary w prawdziwe dziedzictwo naszej wolności i niepodległości. Jesteście Tymi, dla których sprawy wolności naszej Ojczyzny są najważniejsze, wskazując skąd bije jej źródło. (…) Wszystkim winniśmy więc wdzięczność. Wszystkim Państwu za to, co zrobiliście wy i wasi ojcowie i matki. Że przenosicie tę pamięć we współczesne czasy, organizując się w różnych formach, stowarzyszeniach, fundacjach, związkach zawodowych czy instytucjach kościelnych. W najtrudniejszych czasach, kiedy czasami wydawało się, że większość straciła nadzieję, poddała się, dała nieść się obcym ideologiom popadając w ponowną niewolę, Państwo nigdy nie zrezygnowaliście z walki o wolną Polskę!”.
Medal dla Dzielnicy Kujawsko-Pomorskiej
Następnie odbyła się ceremonia wręczenia przez Marszałka Województwa Kujawsko – Pomorskiego p. Piotra Całbeckiego jubileuszowych medali Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano-Pomeraniensis z okazji 100-lecia Niepodległości Polski. Medal dla Dzielnicy Kujawsko – Pomorskiej ZTG „Sokół” w Polsce odebrał, druh Andrzej Bogucki, który serdecznie podziękował Marszałkowi za wyróżnienie.
W trakcie uroczystości zbierano podpisy pod deklaracją mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego w setną rocznicę odzyskania niepodległości. Beata Krzemińska, rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego powiedziała:
„Przyjęcie deklaracji wpisuje się w regionalne obchody jubileuszowe. Szeroką, otwartą dla wszystkich kampanię składania podpisów pod tym wyjątkowym dokumentem rozpoczęliśmy 14 maja podczas uroczystej sesji sejmiku województwa połączonej z uroczystym posiedzeniem Forum Samorządowego Województwa Kujawsko-Pomorskiego”.
Nagrodzeni jubileuszowym medalem
Z kart historii Dzielnicy Kujawsko–Pomorskiej
Gniazda sokole, czyli Towarzystwa Gimnastyczne „Sokół”, działają od 1884 r. na terenie obecnego województwa kujawsko–pomorskiego. W latach 1886 – 1914 działały na naszym terenie w 26 miejscowościach gniazda sokole, tworząc Żupę (Okręg) Nadwiślański. W czasach 1918-1919 działały 32 Towarzystwa Gimnastyczne „Sokół” oraz założone przez pomorskich sokołów 25 gniazd na Warmii i Mazurach. W latach 1920-1939 gniazda „Sokoła” działały w 198 miejscowościach tworząc Dzielnicę Pomorską Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce.
W walce o wolność
W latach zaboru pruskiego Sokolstwo pomorskie posiadało niezwykłe zasługi niepodległościowe oraz w walce o utrzymanie tożsamości narodowej Polaków na Pomorzu. Za sprawę narodową byli prześladowani i więzieni przez administrację państwa niemieckiego. W latach 1914-1918 włączyli się w nurt niepodległościowy na Pomorzu. Sokoli przenikając do Wielkopolski uczestniczyli w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919, walczyli w wojnie polsko-bolszewickiej i powstaniach śląskich. Przygotowali kadry polskiej administracji, Wojska Polskiego i Policji Państwowej.
W okresie międzywojennym rozwinęli pomorski sport, kulturę narodową, Przysposobienie Wojskowe i inne. W 1939 r. stanęli do walki o wolność Polski, uczestnicząc w kampanii wrześniowej, podczas okupacji niemieckiej, kiedy to Kujawy i Pomorze zostało włączone bezpośrednio do państwa niemieckiego – Trzeciej Rzeszy. Sokoli tworzyli i byli członkami struktur konspiracyjnych m. in. ZWZ-AK, NSZ. Okres niemieckiego hitleryzmu 1939-1945 to najbardziej krwawy okres w dziejach „Sokoła”, jak na ironię ten okres jest pomijany przez historyków. Sokoli zapłacili za wolność Polaków niezliczoną ilością krwi sokolej. Straty były ogromne.
Komunizm i odrodzenie
Po 1945 r. reżym komunistyczny, aż do 1988 r. prześladował sokołów, m.in. rozwiązując gniazda sokole, kradnąc majątek Sokolstwa polskiego, inwigilując i prześladując członków „Sokoła”. Jednak kadry niezłomnych sokołów przeszły do konspiracji. Przez 50-lat Sokolstwo polskie było w konspiracji. W 1980 r. włączyło się w działania ruchu „Solidarność”, dokonano prób założenia ogólnopolskiego „Sokoła” w 1981 r. w Bydgoszczy, Poznaniu i Krakowie. Komuniści na to się nie zgodzili i dalej niszczyli Sokolstwo. To właśnie w 1989 r. przedwojenni sokoli, a nawet z okresu pruskiego, włączyli się w działalność wznowienia legalnego Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce. Jednak już w innych warunkach, ponieważ wymarło i zginęło wielu bohaterskich sokołów. W 1990 r. Sokolstwo Polskie wznowiło działalność Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce, powstała Dzielnica Pomorska ZTG „Sokół”, przemianowana na Dzielnicę Kujawsko–Pomorską Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce. Najsilniejsze historyczne przedwojenne główne sokole okręgi dzielnicy były w miejscowościach: I Okręg – Gdańsk, II Okręg – Chojnice, III Okręg – Grudziądz, IV Okręg – Toruń, V Okręg – Bydgoszcz, VI Okręg – Lubawa, VII Okręg – Tczew, IX Okręg – Kościerzyna, X Okręg Gdynia, XI Okręg – Świecie, Dzielnicowy Wydział Sokolic, niektóre gniazda kujawskie (12 gniazd) należały do Dzielnicy Wielkopolskiej m. in. Inowrocław, Gniewkowo, Barcin, Strzelno, Pakość i in. Gniazda Okręgu Kujawsko–Dobrzyńskiego należały do Dzielnicy Mazowieckiej m. in. Włocławek, Lipno, Rypin, Radziejów i in.
Druh Andrzej Bogucki