W dniach 2 i 3 maja 2017 r. odbywały się w Poznaniu obchody 150-lecia Sokolstwa Polskiego zorganizowane przez miejscowe gniazdo TG „Sokół” Poznań-Rataje. Było to jedno z przedsięwzięć związanych z okrągłą rocznicą realizowanych przez Sokolstwo i inne instytucje na terenie całego kraju uroczystości.
Sejm i Senat
Wcześniej m.in. 10 lutego 2017 r. stosowną uchwałę podjął Sejm RP, a 20 kwietnia 2017 r. odbyło się spotkanie z przedstawicielami Sokolstwa w Senacie RP, który także podjął własną uchwałę. Tego dnia wysokimi odznaczeniami państwowymi odznaczono niektórych zasłużonych druhów Towarzystwa m.in. druha Andrzeja Boguckiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. List Prezydenta RP Andrzeja Dudy odczytany został wówczas przez Szefową Kancelarii Prezydenta RP Małgorzatą Sadurską w obecności Marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego. W liście Prezydent Duda podkreślał wielkie zasługi tej organizacji na rzecz odzyskania niepodległości Polski, a także krzewienia patriotyzmu, kultury oświatowej i fizycznej wśród naszego Narodu. Również Narodowy Bank Polski uczcił tę rocznicę poprzez emisję srebrnej monety okolicznościowej dziesięciozłotowej, której prezentacja miała miejsce w Rzeszowie i Łodzi.
Uczestnicy obchodów w Poznaniu
2 maja
W Poznaniu uroczystości odbyły się zgodnie z wcześniej ustalonym porządkiem. Rozpoczęły się w dniu 2 maja o godz. 10.00 w krypcie Poznańskiej Skałki, gdzie kilkudziesięciu druhów i zaprzyjaźnionych przyjaciół „Sokoła” zapoznawało się z życiorysami spoczywających tam bohaterów z okresu wojen napoleońskich, jak również wielkich wielkopolskich kompozytorów, społeczników i podróżników. Po prezentacji poczet sztandarowy „Sokoła” w towarzystwie pozostałych obecnych złożył zmarłym należny hołd.
Zebrani po zwiedzeniu Kościoła św. Wojciecha przemieścili się na pobliski Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan, gdzie podczas prezentacji życiorysów szczególną uwagę poświęcono Druhowi Ksaweremu Fabianowi Zakrzewskiemu, prezesowi Okręgu Sokoła w Poznaniu przed I wojną światową, a także pierwszemu dowódcy Powstania Wielkopolskiego gen. Stanisławowi Taczakowi oraz Prezydentowi Cyrylowi Ratajskiemu honorowemu członkowi „Sokoła”.
Święto Flagi
Następnie grupa wraz pocztem sztandarowym samochodami przyjechała pod Urząd Wojewódzki, gdzie o godz. 12.00 Wojewoda Wielkopolski zorganizował obchody Święta Flagi Państwowej. W czasie okolicznościowego przemówienia jego obszerny fragment został poświęcony roli „Sokoła” w kształtowaniu świadomości i patriotyzmu polskiego, a także wkładu w odzyskiwanie niepodległości przez Rzeczpospolitą oraz późniejszych walkach o utrzymanie niepodległości i samostanowienia. W uznaniu zasług „Sokoła” prezesowi Gniazda Rataje druhowi Przemysławowi Sytkowi została wręczona flaga Polski.
Przed Urzędem Wojewódzkim
Następnie o godz. 13.00 na Ostrowie Tumskim grupa uczestników rozpoczęła zwiedzanie Katedry Poznańskiej, wraz z miejscami pochówku pierwszych władców Polski. Szczególną uwagę poświęcono domniemanym pierwotnym miejscom spoczynku Mieszka I i Bolesława Chrobrego w kryptach katedry Złotej Kaplicy, gdzie w sarkofagu znajdują się obecnie ich doczesne szczątki oraz kaplicy, w której umieszczony jest okazały sarkofag króla Przemysła I. Również w tej części obchodów uczestniczył poczet sztandarowy „Sokoła”.
Zakrzewski
O godz. 15.00 uczestnicy usiedli do wspólnego posiłku w Centrum Posnania na Łacinie, po którym samochodami i komunikacją miejską udali się do Szkoły Podstawowej nr 63 w Poznaniu ul. Starołęcka 142. Patronem szkoły jest druh Ksawery Zakrzewski. Jak już wcześniej wspomniano, w uznaniu Jego zasług dla Polski i „Sokoła” nad mogiłą Zakrzewskiego w godzinach przedpołudniowych Towarzystwo oddało honory. Był to jeden z głównych powodów, dla których obchody zorganizowano w tej szkole. Uczestniczyli w niej oprócz kilkudziesięcioosobowej grupy „Sokoła” biorącej udział we wcześniejszych przedsięwzięciach zaproszeni goście, a w tym przede wszystkim rodzina druha K. Zakrzewskiego i przedstawiciele szkoły. Imprezę zaszczycił swoją obecnością Poseł Tadeusz Dziuba. Po wprowadzeniu pocztu sztandarowego i odśpiewaniu hymnów państwowego i sokolego jako pierwszy głos zabrał druh Przemysław Sytek. Na początku powitał przybyłych gości oraz druhny i druhów z „Sokoła”, potem podziękował Totalizatorowi Sportowemu, jako Partnerowi za pomoc w organizacji obchodów.
Poczet sztandarowy gniazda Rataje
Następnie w skrócony sposób przedstawił historię i rolę „Sokoła” Polskiego w okresie minionych 150 lat działalności. W szczególny sposób ustosunkowywał się do roli jaką „Sokół” odgrywał w zakresie budowania świadomości polskiej, patriotyzmu oraz udziału w walce o niepodległość Polski. Skupił się też na wkładzie tej organizacji w szerzenie kultury fizycznej, oświaty i kultury wyższej na terenie Wielkopolski.
Wystawa i wieczornica
Po nim prelekcję wygłosił druh Tomasz Zakrzewski (w pierwszej linii wnuk Druha Ksawerego Zakrzewskiego), który w swoim wystąpieniu odnosił się do wcześniejszej wypowiedzi P. Sytka przedstawiając na poparcie wygłoszonych tez m.in. dane liczbowe oraz inne szczegółowe fakty i okoliczności zasięgnięte ze źródłowych materiałów archiwalnych. Siłą rzeczy skupił się też na nakreśleniu sylwetki swojego dziadka, wielce zasłużonego dla „Sokoła” jak również dla całego społeczeństwa polskiego, był on bowiem zawodowo uznanym lekarzem, ale również oddanym sprawie społecznikiem. Następnie przystąpiono do zapoznania się ze zorganizowaną okolicznościową wystawą. Wystawa zawierała skróconą historię „Sokoła” na terenie wszystkich trzech zaborów, w okresie odzyskiwania niepodległości i następnie w II Rzeczypospolitej, reprodukcje archiwalnych zdjęć z okresu zaborów i Polski międzywojennej, a także z okresu wznowienia działalności po 1989 r., m.in. z centralnych obchodów 140-lecia Sokolstwa Polskiego w Poznaniu. Ponadto w gablocie zgromadzone zostały pamiątki w części związane z druhem K. Zakrzewskim.
Okolicznościowa gablota m.in. z pamiątkami dotyczącymi życia Ksawerego Zakrzewskiego
Po zapoznaniu się z ekspozycją i okolicznościowym poczęstunku zgromadzeni wymieniali się swoimi spostrzeżeniami na temat zaprezentowanej wystawy, swoimi refleksjami dotyczącymi wcześniejszych wystąpień oraz propozycjami dotyczącymi przyszłej pracy organizacyjnej. Potem przyszedł czas na wspólny śpiew pieśni patriotycznych i sokolich. Na koniec prezes Sytek podkreślił ponownie rolę Totalizatora Sportowego sp. z o. o. w organizacji całego przedsięwzięcia i serdecznie w imieniu Gniazda Rataje podziękował. Wieczornica zakończyła się po godz. 19.00.
3 maja
W dniu 3 maja 2017 r. uczestnicy zgromadzili się w Farze Poznańskiej wraz z innymi organizacjami i nade wszystko licznie zgromadzonymi wiernymi na corocznych obchodach Święta 3 Maja. O godz. 10.30 rozpoczęła się uroczysta Msza św., w której uczestniczyły poczty sztandarowe „Sokoła”, ponieważ w uroczystościach wzięła udział delegacja Gniazda ze Zgierza wraz z własnym pocztem sztandarowym.
Poczty sztandarowe w trakcie uroczystej Mszy św.
Po Mszy św. nastąpił wspólny przemarsz na Plac Wolności w Poznaniu, a następnie w Sali Sesyjnej w Urzędzie Wojewódzkim odbyła się uroczysta akademia, zorganizowana z okazji 150-lecia Sokolstwa Polskiego i 130-lecia obecności „Sokoła” w Poznaniu. Po odśpiewaniu hymnu państwowego i hymnu „Sokoła” prezes Gniazda Rataje w Poznaniu powitał przybyłych gości, delegację „Sokoła” ze Zgierza pod przewodnictwem druha prezesa Eugeniusza Szpakowskiego oraz uczestniczących w akademii członków „Sokoła”. Ponownie uroczystości zaszczycił Poseł Tadeusz Dziuba, a także dr Tadusz Zysk i Dyrektor Oddziału w Poznaniu Totalizatora Sportowego Sp z o. o. Artur Woziński. Prezes „Sokoła” Rataje podziękował partnerowi za pomoc w organizacji obchodów, która pozwoliła tak godnie uczcić 150-lecie Sokolstwa Polskiego w Poznaniu. Na obchodach pojawili się również koledzy z Poznańskiego Związku Patriotycznego ?Wierni Polsce? i przedstawiciele Klubu Gazety Polskiej im. gen. pilota Andrzeja Błasika. Prezes wymienił przesłane gratulacje przez bratnie Gniazda Sokoła w Polsce m.in. druha Jana Członkowskiego z Brwinowa oraz odczytał list gratulacyjny otrzymany od Dyrektora Oddziału w Poznaniu Totalizatora Sportowego. Następnie Prezes przedstawił krótką historię Sokolstwa Polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem zasług tej instytucji na rzecz budzenia świadomości narodowej wśród Polaków, poczucia patriotyzmu, budowania dumy narodowej w oparciu o kultywowanie kultury i oświaty, a także krzewienie kultury fizycznej. Główny nacisk położył na zasługi Sokolstwa Polskiego w procesie odzyskiwania niepodległości w początkach XX wieku i następnie z pełnym poświęceniem bronienia jej i umacniania w okresie II Rzeczpospolitej.
Okolicznościowe zdjęcie uczestników obchodów
Potem zabrał głos druh Tomasz Zakrzewski, który ponownie przypomniał znamienitą postać swojego dziadka Ksawerego Zakrzewskiego, którego jedną z głównych zasług było wprowadzenie takich zmian i przedsięwzięć w „Sokole”, dzięki którym tak doskonale Sokolstwo spełniło swoje zadania w Powstaniu Wielkopolskim, a ponadto był praktycznie prekursorem harcerstwa na naszym obszarze.
Później zabierali głos poszczególni goście oraz druhny i druhowie z „Sokoła”. Poseł Tadeusz Dziuba odnosząc się do historii „Sokoła” stwierdził że, jest ona bardzo wspaniała, ale według niego dzisiejsza rzeczywistość i istniejące realne zagrożenia szczególnie zewnętrzne powodują że, dzisiaj rolą „Sokoła” powinno być ponownie budzenie poczucia patriotyzmu wśród młodzieży, a przede wszystkim zaktywizować się w zakresie szkoleń proobronnych i paramilitarnych, jak to miało miejsce za czasów druha Ksawerego Zakrzewskiego. Jego stanowisko poparł także w swojej wypowiedzi dr Tadeusz Zysk. Wypowiadające się druhny zwróciły uwagę na konieczność wzmożenia oddziaływania moralizatorskiego Sokoła na młodzież w celu podniesienia jej morale. Druh prezes Szpakowski ze Zgierza w swojej wypowiedzi pogratulował gniazdu na Ratajach organizacji uroczystości podkreślając, że organizacja wydarzenia na takim poziomie wymaga bardzo wiele pracy. Druh Prezes Honorowy Gniazda Rataje Czesław Bernat apelował do władz o realną pomoc dla „Sokoła” w realizacji działalności, natomiast wypowiadający się przedstawiciel Poznańskiego Związku Patriotycznego ?Wierni Polsce? zaproponował podjęcie działań, które zaangażowałyby kuratorium w proces naboru młodzieży do „Sokoła”.
Uroczystą akademię, po wyczerpaniu tematyki związanej głównie z przyszłością „Sokoła” i podziękowaniu złożonym przez prezesa dla poszczególnych delegacji i „Sokołów”, zakończono ok. godz. 15.00 poprzez uroczyste odśpiewanie Roty.
Zarząd TG „Sokół” Rataje