19 stycznia 2024 roku do Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie dotarł transport z kolejną częścią archiwaliów i muzealiów pochodzących ze zbiorów Sokolstwa Polskiego w Ameryce.
Zabezpieczenie i przekazanie do zasobu IPN dokumentacji i artefaktów ukazujących ponad 135-letnią historię Sokolstwa Polskiego w Stanach Zjednoczonych jest realizacją postanowień umowy zawartej 9 czerwca 2019 r. pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej a Polish Falcons of America.
Jesienią 2023 roku pracownicy Archiwum IPN przygotowali do transportu na 9 paletach materiały ważące prawie 2 tony. Wśród nich, oprócz archiwaliów z centrali PFA i z gniazda w Milwaukee, znalazły się również muzealia: sztandary, mundury, medale i odznaczenia, a także bębny orkiestr sokolich, matryce drukarskie, puchary i trofea sportowe oraz kręgle i ciężarki gimnastyczne.
To są pamiątki gromadzone przez ponad 100 lat, które dokumentują działalność polskiego wychodźstwa w Ameryce Północnej, ale też dokumentują zaangażowanie członków Sokolstwa Polskiego w odbudowę, walkę o niepodległość państwa polskiego w okresie II wojny światowej oraz kultywowanie polskości w okresie powojennym – powiedział zastępca prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski.
Pierwszy transport z dokumentacją i artefaktami Sokolstwa Polskiego w Ameryce ważący 2 tony przybył do Archiwum IPN w listopadzie 2019 r. Na materiały stanowiące świadectwo ponad stuletniej działalności tej instytucji i jej wkładu w walkę o odzyskanie niepodległości składały się m.in. dokumenty dotyczące działalności Sokolstwa Polskiego w Ameryce, korespondencja, prasa, unikatowe fotografie, a także mundury, sztandary, i odznaczenia oraz dokumenty związane z wybitnymi członkami tej organizacji: Teofilem Starzyńskim (1878–1952) – pułkownikiem Wojska Polskiego, wieloletnim prezesem Sokolstwa w Ameryce, a także Agnieszką Wisłą (1887–1980) – działaczką niepodległościową, organizatorką akcji rekrutacyjnej do Armii Polskiej we Francji i sanitariuszką Polskiego Białego Krzyża.
Źródło i foto.: ipn.gov.pl