Henryk Sienkiewicz doskonale znał działalność i ideę Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół?. Sokoli również bardzo cenili jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy. Sam Sienkiewicza widział potrzebę istnienia związków sokolich w służbie Polski, czego potwierdzeniem są jego słowa zamieszczone w Pamiętniku Jubileuszowym Towarzystwa Gimnastycznego”Sokół” ? Berlin I z 1913 r.
Okolicznościowy wpis Henryka Sienkiewicza
Sienkiewicz w Bydgoszczy
Bydgoszcz to miasto, które posiada bogate tradycje związane z Henrykiem Sienkiewiczem (1846-1916). To właśnie w Bydgoszczy w 1927 r. powstał pierwszy w Polsce pomnik Henryka Sienkiewicza dłuta profesora Konstantego Laszczki, zniszczony przez Niemców w pierwszych dniach września 1939 r. Bydgoszczanie nie pogodzili się z brutalnym niszczeniem polskiej kultury, w tym pamięci Henryka Sienkiewicza herbu Oszyk, jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy, powieściopisarza, publicysty oraz laureata Nagrody Nobla z 1905 r. w dziedzinie literatury. Wysiłkiem obywateli miasta Bydgoszczy w 1968 r. wykonano nowy granitowy monumentalny pomnik Henryka Sienkiewicza, którego autorem jest wybitny artysta-rzeźbiarz prof. Stanisław Horno-Popławski. W Bydgoszczy odbyło się kilka imprez uroczystych obchodów Roku Sienkiewiczowskiego. Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy zorganizowała wystawę w ramach obchodów Roku Sienkiewiczowskiego. Pośród najciekawszych pamiątek są druki okolicznościowe, korespondencja Witolda Bełzy z Konstantym Laszczką, zdjęcia nieistniejącego już pomnika i fotografie z uroczystości jego odsłonięcia.
Sala konferencyjna, na której odbył się wykład dotyczący Henryka Sienkiewicza (foto. Jacek Nowacki)
Obchody
Główna część uroczystych obchodów została zorganizowana, 15 listopada 2016 r., dokładnie w 100. rocznicę śmierci Henryka Sienkiewicza, zmarłego w Vevey w Szwajcarii, przez Stowarzyszenie Osób Represjonowanych w PRL w Bydgoszczy, pod patronatem honorowym Mikołaja Bogdanowicza Wojewody Kujawsko-Pomorskiego. W uroczystościach uczestniczyły bydgoskie organizacje patriotyczne m.in.: Stowarzyszenie Osób Represjonowanych w PRL w Bydgoszczy ? prezes Jan Raczycki, Stowarzyszenie Idee Solidarności 1980-1989 ? prezes Barbara Wojciechowska, Związek Sybiraków ? Oddział Bydgoszcz ? prezes Mirosław Myśliński, Kibice ?Zawiszy? ? przedstawiciel Stanisław Żołnowski, Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera ? prezes Andrzej Bogucki, delegacje uczniów kilku bydgoskich szkół oraz innych stowarzyszeń i instytucji. O godz. 11.30 zostały złożone kwiaty pod pomnikiem Henryka Sienkiewicza w asyście sztandaru Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w PRL w Bydgoszczy. Przybyłych gości powitał prezes Jan Raczycki, krótką prezentację przedstawiła Małgorzata Jarocińska. Do zgromadzonych przemawiał Józef Ramlau ? Wicewojewoda Kujawsko-Pomorski. Na zakończenie tej części obchodów zebrani pod pomnikiem odśpiewali hymn narodowy.
Uczestnicy konferencji pod pomnikiem Henryka Sienkiewicza
Niezwykły wykład
Druga główna część obchodów rozpoczęła się o godz. 12.00 w sali konferencyjnej Kujawsko?Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy. Po powitaniu gości i uczestników, przy wypełnionej po brzegi sali konferencyjnej, Małgorzata Jarocińska wygłosiła dwugodzinną piękną gawędę historyczną pt.: ?Mistrz słowa ? Henryk Sienkiewicz?. Gawęda Małgorzaty Jarocińskiej poruszyła serca bydgoszczan. Pięknym słowem, wiedzą, interesująco i z wdziękiem, Małgorzata Jarocińska przedstawiła sylwetkę Henryka Sienkiewicza. Na zakończenie otrzymała gorącą owację na stojąco. Wszyscy byli zachwyceni poziomem, serdecznością i wiedzą pani Małgorzaty Jarocińskiej. Na zakończenie Józef Ramlau Wicewojewoda Kujawsko-Pomorski serdecznie podziękował pani Małgorzacie Jarocińskiej oraz pani Małgorzacie Mówińskiej-Zyśk, która zagrała na skrzypcach. Józef Ramlau podsumował obchody m.in. słowami, że ma wielki szacunek dla pani Barbary Wachowicz, ale pani Małgorzata Jarocińska ją przewyższa. Podpisuję się pod tymi słowami obiema rękami.
Andrzej Bogucki
Zob. bliżej skan części IV strony okładki książki: Andrzej Bogucki, Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół? na Pomorzu 1893-1939, Centrum Informacji Naukowej Sokolstwa Polskiego, Bydgoszcz-Fordon 1997, ss. 432.