Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera zorganizowało uroczystość podsumowującą 90-lecie działalności w latach 1923 – 2013.
Dzięki wspólnej inicjatywie Biblioteki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego i Centrum informacji Naukowej Sokolstwa Polskiego w Bydgoszczy zorganizowano główne uroczystości, które były poświęcone następującym rocznicom sokolim : 130. rocznicy założenia Towarzystw Gimnastycznych ?Sokół? w państwie niemieckim? oraz 90. rocznicy powstania Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół? II Bydgoszcz Fordon im. gen. Józefa Hallera w Bydgoszczy.
Obchody 90- lecia Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera rozpoczęły się 20.11.2013 r., które trwały do 4.02.2014 r. Dnia 20.11.2013 r. w Toruniu z inicjatywy Jerzego Żenkiewicza w Uczelnianym Centrum Informatycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – budynek Collegium Maximum z udziałem sokołów fordońskich oraz członków Związku Szlachty Polskiej Oddział Bydgoszcz, została wygłoszona przez prezesa Andrzeja Boguckiego prelekcja historyczna: ?90- lecie Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera (1923-2013). Następnie dokonano kwerendy publikacji dotyczących opracowań historycznych za lata 1923 ? 2003 na temat tego zasłużonego gniazda sokolego. Przygotowano opracowanie kolejnych dziesięciu lat 2003 ? 2013 dotyczących dziejów tego gniazda.
Otwarte Spotkanie Historyczne Sokolstwa odbyło się 3 lutego 2014 r. w Pracowni Pamięci Bydgoszczan Biblioteki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, pod kierunkiem pani mgr Katarzyny Mrotek, na które przybyło 25 sokołów. Na początku zaprezentowany został sztandar Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon z 1992 r., pierwszy ufundowany i poświęcony nowy sztandar sokolstwa w Polsce po 1989 roku.
Dr Andrzej Bogucki wygłosił dwa wykłady: 1. ?Geneza i kształtowanie się form organizacyjnych ?Sokoła? na Kujawach Zachodnich, Wielkopolsce i Pomorzu w latach 1884 ? 1893 (m. in. 1884 Inowrocław, 1886 Poznań, 1886 Bydgoszcz, 1894 Toruń, 1894 Gdańsk). Maksymilian Gruszczyński założyciel w 1884 r. Sokolstwa Polskiego w Inowrocławiu, pierwszego gniazda w państwie niemieckim?. 2. ?Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera w latach 1923 ? 2013?.
Przedstawiciel Prezydenta Bydgoszczy Rafała Bruskiego, Lech Zagłoba Zygler przewodniczący Komisji Kultury i Nauki Rady Miasta Bydgoszczy, odczytał i wręczył prezesowi adresy skierowane do członków gniazda fordońskiego od prezydenta i radnych, w których zostały podkreślone zasługi wychowania patriotycznego, kształtowania charakterów młodzieży i podziękowania za wieloletnią społeczną pracę sokołów fordońskich.
Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera uchwałą z dnia 3 lutego 2014 roku nadało zaszczytny tytuł Członka Honorowego Druhowi por. rez. Henrykowi Skrzypińskiemu, weteranowi i żołnierzowi gen. Władysława Andresa ?Za wybitne zasługi i oddanie sprawie sokolej, szczególnie dobra narodowego i niepodległości Polski oraz krzewienia tożsamości narodowej i patriotycznej pośród młodzieży i krajoznawców, rozwoju kultury i krajoznawstwa oraz za wspieranie działalności sokolstwa polskiego w Bydgoszczy”. Przy owacyjnych oklaskach wręczono temu wybitnemu bydgoszczaninowi okolicznościowy dyplom.
Po wykładach w Bibliotece UKW odbyło się uroczyste spotkanie towarzyskie członków TG ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera w Restauracji ?Ogniem i Mieczem?, wspominano braterskie chwile ostatniego prawie ćwierćwiecza działalności, śpiewano pieśni sokole.
Kapelan gniazda ks. prałat Edmund Sikorski 4 lutego 2014 r. odprawił Mszę Świętą w kościele w miejscowości Panigródz, z udziałem sokołów i rodziny Buxakowskich, w intencji zamordowanych, zakatowanych i zmarłych członków Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera. Ks. prałat szczególnie podkreślił zasługi dr. Stefana Buxakowskiego założyciela gniazda fordońskiego zamordowanego przez sowietów.
Z historii
Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół? powstało w 1862 r. w czeskiej Pradze. Polskie Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół?, na wzór czeskiego, zostało oficjalnie założone w państwie austro ? węgierskim w Galicji we Lwowie w 1867 r. Jednak trzeba przypomnieć, co często jest pomijane w różnych opracowaniach, że już w 1862 r. podjęto przez Czechów i Poznańczyków zaawansowane działania założenia pierwszego gniazda sokolstwa polskiego w Poznaniu w 1862 r. Niestety w tym czasie administracja niemiecka nie pozwoliła założyć ?Sokoła? w Poznaniu. W mieście nad Wartą musiano czekać na pozwolenie do 1886 r.
Pierwsze polskie Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół? na ziemiach polskich pod zaborem w państwie niemieckim powstało w Inowrocławiu w 1884 r., które założył 23 letni aplikant adwokacki Maksymilian Gruszczyński (zob. bliżej Henryk Łada, Maksymilian Gruszczyński, Bydgoszcz 1987). Następnie powstały m. in. gniazda sokole w 1886 r. w Poznaniu i Bydgoszczy oraz w wielu regionach ówczesnych Niemiec. Towarzystwo Gimnastyczne ?Sokół? w Fordonie założono 18 listopada 1923 roku. Założycielem i pierwszym prezesem gniazda fordońskiego był lekarz, żołnierz ZWZ ? AK doktor Stefan Buxakowski ur. 18.12.1893 r. zamordowany 18.11.1945 r. przez sowietów w Kaganie. Zamordowany 18 listopada w 1945 r. w dokładną kolejną 22 rocznicę założenia gniazda 18 listopada 1923 r.
CZOŁEM!
Zarząd Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokół? II Bydgoszcz ? Fordon im. gen. Józefa Hallera.