Przed chwilą zakończyły się uroczystości przy Pomniku Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej w Warszawie. Obchody zostały zorganizowane dla uhonorowania wkładu Polonii amerykańskiej w dzieło odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach niewoli. Ogromną rolę w tym dziele odegrało Sokolstwo Polskie w Ameryce, którego ochotnicy licznie zasilili szeregi tworzącej się Armii Polskiej we Francji – Błękitnej Armii.
Plakat promujący obchody
Na chwałę czynu zbrojnego Polonii
Jednym z organizatorów uroczystości jest Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Warszawie na czele z druhem prezesem Zbigniewem Okorskim. Zaangażowanie w organizację obchodów działaczy „Sokoła” nie powinno dziwić. To właśnie oni stali się podstawą utworzonego w 1921 r. Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP). W 1996 r. dzięki weteranom SWAP ufundowany został pomnik, pod którym odbyły się dzisiejsze uroczystości.
„Na chwałę czynu zbrojnego Polonii amerykańskiej w okresie I wojny światowej i jej wkład w dzieło odzyskania niepodległości Polski po 123 latach niewoli pomnik ten ofiaruje narodowi polskiemu Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce i Polonia amerykańska”.
W Komitecie Honorowym uroczystości znalazło się znanych i szanowanych działaczy, polityków oraz ludzi nauki. Główny organizatorem obchodów był utworzony w tym celu Społeczny Komitet Obchodów 100-lecia Polskiego Czynu Niepodległościowego.
Uroczystość odsłonięcia pomnika Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej, Warszawa 1998
SWAP
Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce jest najstarszą w świecie niezależną, samopomocową organizacją byłych polskich żołnierzy działająca nieprzerwanie od 1921 r. W jego założeniu uczestniczyło wielu znamienitych działy Sokolstwa Polskeigo w Ameryce. W czasie I wojny światowej Polonia amerykańska wniosła istotny wkład w odrodzenie niepodległego państwa polskiego po 123 latach niewoli. Oprócz istotnego wkładu finansowego, Polonia ze Stanów Zjednoczonych i Kanady dostarczyła ponad 20 tysięcy ochotników do Armii Polskiej we Francji, popularnie zwanej „Armią Błękitną”. Około 14,5 tyś. z nich powróciło do Ameryki po zakończeniu walk o wolność Polski. Po powrocie organizowali niezależne od siebie różne kluby i związki b. polskich żołnierzy. W maju 1921 r. na zjeździe w Cleveland (OH) ich przedstawiciele powołali do życia jedna wspólną organizację o nazwie: Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP). Nie jest przypadkiem, że na czele SWAP po jego utworzeniu stanął dr Teofil Starzyński – działacz Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce.
Kwatera główna znajduje się w Nowym Jorku na Manhattanie, w należącym do Okręgu 2. SWAP „Domu Weterana Polskiego” przy 119 East 15th Street. Mieści się tam również organizacyjne archiwum i powstałe w 1996 r. Muzeum Tradycji Oręża Polskiego. Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce zajmuje się również działalnością wydawniczą, m. in. od 1921 r. wydaje nieprzerwanie miesięcznik „Weteran” – najstarsze tego typu polskie czasopismo w świecie. W ostatnich latach stowarzyszenie wydaje książki i produkuje filmy dokumentalne dzięki wsparciu finansowemu Fundacji SWAP i Okręgu 2. SWAP.
d&m
Źródła: www.pava-swap.org